فلسفه ي رباعيات خیام
علي پرنديان
در اين مقاله سعي بر آن است كه گوشه هايي از انديشه خيام با كمترين ارزشگذاري شخصي مورد نقد و بررسي قرار گيرند .حوزة مورد بررسي صرفاً رباعيات خيام است و اين كه نتيجه گيري مغاير با محتويات ديگر رسالات خيام باشد يا نباشد خود مبحثي جداگانه دارد .ديگر اينكه ميزان تنوع در تعداد رباعياتي كه به او نسبت مي دهند آنقدرزياد است كه هر يك مي تواند مثال نقص ديگري شود . بنابراين ناگزير ميدان تحقيق را باز هم تنگ تر كرده و آنره به بيست و پنچ رباعي برگزيده از مجوعة هدايت محدود ميكنيم .مطالب در نهايت ايجاز نوشته شده است زيرا كه دراز گويي آن هم در قالب مقاله بسيار دلگزا و ناشايست است .اين جهان بيني[1] با توجه به رباعيات از نظر خيام تفكر دربارة مابعدالطبيعه و پرداختن به آن بيهوده است و مارا از زندگي خود دور مي سازد . او عقل ما بعدالطبيعي را مطرود مي شمارد و انديشهي اين جهان بين را در مقابل آن مطرح مي كند .در رباعي زير تركيب زير كان دانا بسيار كنايه آميز است و بهشت نيز دنيوي و قابل دسترسي است.
اي دل تو به ادراك معما نرسي اينجا به مي جام بهشتي مي ساز
در نكته ي زيركان دانا نرسي كانجا كه بهشت است رسي يا نرسي .
ادامه مطلب...
مولوي و فرويد،
عباس احمدي
در اين مقاله مي خواهيم نشان بدهيم که آراي جلال الدين محمد بلخي، شاعر ايراني، در مورد طبيعت بشر با فرضيه هاي سيگموند فرويد، روان شناس اطريشي، قابل مقايسه است.يعني جدال بين فرشتـه و حيوان و کشتن نفس اماره در عرفان ايراني قابل مقايسه با جنگ بين "سوپرايگو" و "ايد" و سرکوب "اروس" در فرويديسم اروپايي است، با اين تفاوت که سرکوب کامل "ايد" و کشتن "نفس اماره"، از نظر فرويد، نه مايه ي رستگاري، بلکه، سرچشمه ي بيماري است.
ادامه مطلب...
نخستین نسل ادبیات داستانی مدرن ایران
محمد بهار لو
زبان ادبیات داستانی در ایران با پیدایش و رواج روزنامهنگاری ـ بهویژه با انتشار " قانون " و " صوراسرافیل" و ترجمه ی نمایش نامهها و رمانهای فرنگی به زبان فارسی بنیاد گذاشته شد. انتشار کتابهایی نظیر " سیاحتنامه ابراهیم بیگ" ، " مسالک المحسنین" و " سرگذشت حاجی بابای اصفهانی" ، که اگرچه از لحاظ سبک و خصوصیات ادبی در یک سطح نیستند، در تحول نثر فارسی و پیدایش و تکوین ادبیاتِ داستانی ما تأثیر ژرفی گذاشت.....
ادامه مطلب...
شاعران و نویسندگان کرد، تاریخ و ادبیات کردی
نویسنده : سروش
پروفسور قانات کوردو (qanatê kurdo) درجلد (١) کتاب تاریخ ادبیات کردی چاپ ١٩٨٣استهکلم در خصوص معرفی شاعران و نویسندگان کلاسیک کرد به ترتیب و به شرح ذیل آنها را اینگونه معرفی کرده است :
١- علی حریری (١٠١٠-١٠٧٧ )
حریری در سال ۴٠٠ هجری (١٠١٠ میلادی) در روستای حریر از توابع شمدینان استان حکاری ( جولة مرگ ) ترکیه امروزی دیده به جهان گشوده است .دیوان شعراوازمشهور ترین دیوان شعرکردی درجهان می باشد .و میتوان آنرا اولین اثر مشهور کردی نامید حریری در سال ۴٧٠ هجری ١٠٧٧ میلادی درهمان محل چشم از جهان بسته ........
ادامه مطلب...
ملا ممصطفی بیسارانی فرزند ملا قطب الدین، ملا شمس الدین در سال 1053 هـ .ش در روستای بیساران که یک از بزرگترین روستاهای غرب کشور می باشد به دنیا آمده و از همان دوران کودکی در نزد پدر گرامیش به کسب علم و دانش اسلامی پرداخته و به دلیل علاق ی وافرش به علم و کتاب و کتابت شاگردی وی در نزد پدرش طبع پر شور ایشان را قانع ننموده ودر نودشه ، پایگلان و شهرستان سنندج ( سنه دژ) به کسب علم و دانش مشغول گردیده و علوم درورن خاص خود را به اتمام رسانیده و به عنوان ماموستا زندگی سراسر افتخار آمیز خود را به اتمام رسانده است ......
ادامه مطلب...
مولوی کردسید عبدالرحیم فرزند ملا سعید نوه ملا یوسف جان فرزند ملا ابوبکر مصنفی چوری که منتسب به سید محمد زاهد که معروف به پیر خدر شاهو است می باشد . تخلص شعری وی ( مه عدوومی ) است و در فرهنگ و ادبیات کردی به مولوی مشهور است ........
ادامه مطلب...
نبوغ و جنون در فلسفه هنر شوپنهاور
در سال 1908 جوانی وارد دانشكده پزشكی دانشگاه گوتینگن شد تا به جای زندگی كاسبكارانه كه خانواده برایش تدارك دیده بود، زندگی دانشجویی را برگزیند اما فغان و غوغایی كه در درونش از دیرباز ریشه دوانیده بود ناگهان سرباز كرد و در سال دوم عطای پزشكی را به لقایش بخشید تا با تحصیل فلسفه معمای زندگی را دریابد. او بعدها برداشتی از جهان و زندگانی بشر ارائه داد كه هم تكاندهنده بود و هم ناسازگار با برداشتهای ایدهآلیستهای بزرگی چون هگل، فیشته و شلینگ. آرای این فیلسوف بزرگ در زمان خودش هیچگاه مورد توجه قرار نگرفت و تنها سالها بعد بود تا "نیچه" در جای جای آثارش به ستایش او بپردازد و "فروید" با الهام از مفهوم "اراده كور" او قلمرو ناخودآگاه را درنوردد. و این شاید بدین دلیل بود كه دلمشغولیهای شوپنهاور از نوعی بود كه با مسائل هم عصرش ارتباطی نداشت، و سالها لازم بود تا اهمیت فلسفه شوپنهاور روشن شود.
ادامه مطلب...